مصاحبه با خبرگزاری ایسنا- شیراز

ارزیابی تأثیرات پروژه‌ها باید به الزام و خواست عمومی بدل شود

برای مطالعه این مصاحبه می توانید اینجا کلیک کنید.

برگزاری کارگاه در شیراز

به همت جهاد دانشگاهی شیراز و با همکاری شهرداری شیراز، کارگاه دو روزه ارزیابی تأثیرات اجتماعی در این هفته در شهر شیراز برگزار شد.

کارگاههای ارزیابی تأثیر اجتماعی

جلسات مقدماتی(نشست عمومی) کارگاههای ارزیابی تأثیر اجتماعی در تاریخ 28 بهمن توسط اداره کل مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران برگزار شد. این کارگاهها در هفته های بعد به مدت چهار روز و توسط دکتر پاک سرشت، دکتر ایمانی جاجرمی، دکتر برغمدی و نگارنده این سطور برگزار خواهد شد.

کتاب دگرگونی شهرها منتشر شد

کتاب دگرگونی شهرها ، نوشته دیوید سی. تورنز توسط انتشارات شهر و با حمایت معاونت اجتماعی شهرداری تهران منتشر شد. نویسنده کتاب استاد جامعه شناسی شهری است و از منظر جامعه شناسی درباره حیات شهری بحث های جالبی ارائه داده است.

سخنرانی ام در استانداری اردبیل

توجه به آثار اجتماعی یک پروژه می تواند در مسیر توسعه جوامع محلی هارمونی ایجاد کند.

 

در این جلسه  فردین علیخواه، عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان تصریح کرد: در قرن بیستم نتایج برنامه‌های توسعه موجب نابرابری‌ها و شکاف‌های درآمدی قابل توجهی شد که در انتقاد به آنها مفهوم توسعه پایدار و پایداری زائیده شده بطوریکه که در آن به نیازهای نسل‌های آینده توجه می‌شود چرا که منابع زمین محدود بوده و با رویکرد قبلی این منابع به مخاطره می افتد..

چرا ارزیابی تأثیرات اجتماعی مهم است؟

منبع: خبرآنلاین

تاریخ: 24 آبان 95

در دهه 1970 و در کشورهای توسعه‌ یافته صنعتی، الزاماتی برای مطالعات زیست‌محیطی پروژه‌ها به وجود آمد. در این خصوص پرسش ساده‌ای مطرح شد: اینکه خط‌مشی‌ها، تصمیم‌ها، برنامه‌ها و طرح‌های مختلف چه آثاری بر محیط‌زیست دارند؟ در همین راستا ارزیابی آثار زیست محیطی(EIA) به تدریج شکل گرفت و کامل شد. موازی چنین پرسشی، آثار پروژه های مختلف بر زمینه‌ها و محیط اجتماعی نیز توجه پژوهشگران را برانگیخت. با پیگیری و پافشاری سازمان های مستقل، بسیاری از کشورها پذیرفتند تا دوشادوش ارزیابی‌های زیست محیطی، ارزیابی آثار اجتماعی (Social Impact Assessment(SIA)) را نیز در دستور کار قرار دهند. برخی از این کشورها برای انجام این نوع مطالعات الزامات قانونی ایجاد کردند و عدم انجام این نوع مطالعات برای پروژه ها به معنای نقص و عدم تکمیل مراحل امکان سنجی پروژه بود. این چنین توجهی چند دلیل داشت که در این یادداشت به مهم‌ترین آنها می پردازیم:

کنفرانس ارزیابی تأثیرات زیست محیطی

دستورالعمل اجرائی ارزیابی تأثیر اجتماعی

دستورالعمل اجرائی اداره ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران که معمولا مبنای عملکرد در شهرداری تهران است آمده است. برای دانلود این فایل کلیک کنید.

اقدامات توسعه ای و اجتماعات محلی!

کتاب رویکرد اجتماع محور در پیاده راه سازی

برخی از دوستان از طریق وبلاگ یا تلگرام درباره نحوه تهیه کتاب فوق سوال کرده بودند. دوستان علاقه مند می توانند با بخش انتشارات اداره کل مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران به شماره 96021626 تماس بگیرند.

پایان نامه ای دیگر در حوزه ارزیابی تأثیر اجتماعی

خوشحالم که دیروز 17 شهریور 1395 ، پایان نامه دیگری در حوزه ارزیابی تأثیر اجتماعی به نتیجه رسید. آقای حسین فراشیانی، دانشجوی اهل خراسان از پایان نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان « ارزیابی تأثیرات اجتماعی احداث کارخانه سیمان جوین در شهرستان سبزوار » در رشته جامعه شناسی دفاع کردند. امیدوارم ایشان این نوع مطالعات را در آن منطقه گسترش داده و مسئولان محلی را جهت ضرورت انجام این نوع مطالعات متقاعد کنند.

بدون شرح: آثار اجتماعی پروژه ها

ارزیابی تأثیرات اجتماعی را مطالبه کنید

فردین علیخواه-جامعه شناس

آیا برایتان پیش آمده است که در ماههای نخست پس از بهره برداری از یک آزادراه بین شهری، از آن عبور کرده باشید. متوجه شده اید که چقدر لاشۀ حیوانات نگون بخت بر روی آسفالت افتاده است؟ علت آن است که آن آزادراه در محیطِ زیست آن حیوانات اختلال ایجاد کرده است و آنها هنوز توان سازگاری با شرایط جدید را نیافته اند. به دلیل همین آثار نامطلوب بر محیط زیست بود که "ارزیابی تأثیرات زیست محیطی" اجباری شد. 

سایت اداره پیوست اجتماعی-فرهنگی

سایت اداره پیوست اجتماعی-فرهنگی شهرداری تهران در زیر آمده است. در این سایت اطلاعات سازمانی در خصوص اجرای مطالعات ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی آمده است:

http://ataf.tehran.ir/

انتخابات گروه ارزیابی تأثیر اجتماعی-فرهنگی در انجمن جامعه شناسی

انتخابات گروه ارزیابی تأثیرات اجتماعی-فرهنگی انجمن جامعه شناسی ایران برای انتخاب شورای مدیریت این گروه در روز شنبه 18 اردیبهشت برگزار شد. افراد منتخب بر اساس تعداد آرای اخذ شده عبارتند از:

سلیمان پاک سرشت

فردین علیخواه

صلاح الدین قادری

حبیب جباری

کرم حبیب پور

مرتضی قلیچ

هاشم واعظی

تغییر مدیریتی در حوزه اتاف

سرکار خانم فاطمه ملک محمدی پس از جناب آقای امینی، از اردیبهشت 1391 تا اواخر اسفند 1394 به مدت سه سال رئیس اداره پیوست اجتماعی-فرهنگی شهرداری تهران بودند. از سال جدید، جناب آقای شمسه رئیس جدید این قسمت شده اند. ضمن تشکر از زحمات و تلاش های سرکار خانم ملک محمدی و آرزوی اثربخشی و موفقیت ایشان در سمت جدیدشان، امیدوارم جناب آقای شمسه با تکیه بر تجارب پیشین و یاری همه اعضا و دلسوزان این عرصه، زمینه گسترش و توسعه ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی(اتاف) را در سراسر کشور  فراهم آورند.

 

برخی فوت و فن های ناگفتۀ تهیه گزارش های اتاف

این نکات حاصل بیش از یک دهه تأمل و تجربه در عرصه ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی است که به زبانی ساده و کاربردی بیان می شود. امیدوارم همه ما در تهیه گزارش ها به آنها توجه داشته باشیم:

سایز فونت تیترها و عناوین در گزارش شما بیانگر اصلی یا فرعی بودن تیتر است. فونت های درشتتر بیانگر تیتر اصلی و فونت های کوچک تر بیانگر تیترهای فرعی تر است . پس به اندازه فونت ها توجه شود.

 سعی شود در اول هر گزارش جدولی بیاید که بیانگر وظایف هر یک از اعضاء تیم باشد. در واقع نام همه عوامل در این جدول بیاید. مثلا تایپیست، هماهنگ کننده، نمونه خوان همه و همه. باید یاد بگیریم که حقوق معنوی افراد در پس نام شرکت ها و موسسات محو نشود.

دومین جشنواره اتاف در آبان ماه در تهران برگزار می شود

برای اطلاع بیشتر درباره این خبر اینجا کلیک کنید

مصاحبه با روزنامه اعتماد(ویژه نامه گیلان) -26 مهر 94

گفت و گو با دکتر فردین علیخواه، جامعه‌شناس درباره آثار اجتماعی پروژه‌های شهری رشت:

هر پروژه شهری باید پیوست اجتماعی داشته باشد

مجتبا پورمحسن

پیاده‌راه‌سازی خوب است یا بد؟ بی ‌آر‌ تی چطور؟ مشکلی از مشکلات عدیده شهر رشت حل می‌کند؟ سوالات مهمی از این دست از فرط استفاده در تسویه‌حساب‌های سیاسی اخیر، آن‌طور که باید، مورد توجه قرار نگرفته‌اند. از سوی دیگر در نگاه صفر تا صدی به پروژه‌های شهری، نگرش کارشناسانه به جنبه‌های مختلف آن‌ها مغفول مانده است. پیاده‌راه‌سازی و احداث بی ‌آر‌ تی، دو پروژه بزرگ شهری در سال جدید است، پروژه‌هایی که تغییر قابل توجهی در حمل و نقل درون‌شهری ایجاد خواهد کرد. برای بررسی آثار اجتماعی این پروژه‌ها سراغ دکتر فردین علیخواه، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه رفتیم. 

مباحث کلاسی و کارگاهی درباره ارزیابی تأثیر اجتماعی

با کلیک روی لینک های زیر می توانید از مباحث کلاسی و نیز کارگاهی درباره ارزیابی تأثیر اجتماعی بهره مند شوید. البته زبان ارائه مطالب انگلیسی است.

پانلی درباره دشواری های سنجش آثار اجتماعی. برای مشاهده اینجا کلیک کنید.

کلاسی درباره چیستی ارزیابی تأثیر اجتماعی به زبان ساده. برای مطالعه اینجاکلیک کنید.

اهمیت گزارش ارزیابی تأثیر اجتماعی در جامعه هند و انتقاد از یک سایت هسته ای توسط جامعه شناسان. برای مطالعه اینجا کلیک کنید.

راب استوارت در کارگاه خود به زبان ساده ای آثار اجتماعی اقتصادی پروژه ها را تعریف کرده است. برای دیدن فیلم اینجا کلیک کنید.

نگارش مقاله علمی درباره ارزیابی تأثیر

با نویسنده این مقاله(ماری) زمانی که روی رساله دکترایش کار می کرد در کنفرانس های بین المللی چند بار گفتگو داشتم. در قسمت های قبل توضیح دادم که یک رساله یا پایان نامه دانشگاهی درباره تأثیر اجتماعی یک مسأله یا موضوع مشخصی دارد. مطالعه این مقاله می تواند مفید باشد. 

برای دانلود اینجا کلیک کنید.

 

 

زنان، ورزشگاهها و ارزیابی تأثیر اجتماعی

این مطلب در سایت خبر آنلاین منتشر شده است:

چند ماهی است که بحث امکان ورود زنان به ورزشگاههای کشور ادامه دارد و موافقان و مخالفان؛ استدلال های خود را در این خصوص ارائه می دهند. واقعیت آن است که صحبت کردن درباره پیامدهای اجتماعی حضور زنان در ورزشگاهها آسان نیست. به عبارت دیگر پیش بینی چنین پیامدهایی نیازمند مطالعات اجتماعی و به ویژه « ارزیابی آثار اجتماعی» ؛ یا مطالعاتی است که در کشورمان با عنوان « پیوست های اجتماعی و فرهنگی» بکار می رود. ارزیابی تأثیرات اجتماعی به معنای پیش بینی آثار مثبت و منفی هر نوع سیاست، برنامه، پروژه یا تصمیمی است که گمان می رود بر زندگی مردم تأثیر داشته باشد. این نوع ارزیابی ها را می توان قبل و بعد از هر نوع سیاست یا پروژه ای انجام داد.

لطفا بدون اتاف تصمیم نگیرید!

این مطلب در یکی از سایت های محلی استان گیلان منتشر شده است:

چند روز قبل در سایت دیار میرزا به نقل از یکی از اعضای محترم شورای اسلامی شهر رشت اخباری مبنی بر توسعه پیاده راه اعلم الهدای رشت از چهار مسیر منتهی به میدان شهرداری خواندم. هر چند با اصل طرح موافقم ولی ملاحظاتی وجود دارد که لازم می دانم آنها را یادآوری کنم.

از سر راه قطار بروید کنار!

این مطلب در روزنامه اعتماد منتشر شده است:

1.تقریبا از سال 1970، ارزیابی تأثیرات اجتماعی (social impact assessment) پروژه ها، در کشورهای توسعه یافته مورد توجه قرار گرفت. مسأله آن بود که برخی از پروژه ها به بهره برداری می رسید ولی جامعه میزبان از آنها استقبالی نمی کرد، در برخی از پروژه ها، جامعه میزبان در عملکرد عادی آن اختلال ایجاد می کرد و یا از مشارکت در نگهداری آن پرهیز می نمود، در برخی از پروژه ها، جامعه میزبان -بر خلاف تصور سازندگان- به جای قدردانی از آنان، نسبت به ساخت پروژه اعتراضات گسترده ای از خود نشان می داد  و در نهایت اینکه اساسا پذیرش اجتماعی پروژه ها با مشکل مواجه می گشت.

از ارزیابی اجتماعی نترسیم

این مطلب در روزنامه آرمان منتشر شده است:

     در سال 1986 بانک جهانی تعهد نمود تا منبعد در همه پروژه هایی که تحت حمایت مالی بانک قرار دارند ارزیابی آثار زیست‌محیطی انجام شود. دلیل این امر آن بود که برخی از پروژه های تحت حمایت بانک، آثار جبران‌ناپذیری بر محیط‌زیست وارد می کردند. به مرور مشکلات دیگری به وجود آمد. برخی از پروژه های بانک، موجب رشد اعتراضات عمومی شد. بدین معنی که اجرای آنها موجب مهاجرت اجباری، بیکاری، افزایش فقر و آسیب های اجتماعی و نزاع های دسته جمعی شد. نتیجه مشکلات اخیر، تعهد بانک جهانی به ارزیابی تأثیرات اجتماعی پروژه‌ها بود. لذا محیط اجتماعی به موازات محیط‌زیست، مورد توجه نهادهای بین الملی قرار گرفت. دلیل چنین تعهدی، نگرانی از کاهش سرمایه اجتماعی سازمانی بود. در واقع اعتراضات عمومی وجهه ی اجتماعی بانک را خدشه دار ساخت.

ضرورت نگاه اجتماعی به پروژه های عمرانی

این مطلب در روزنامه ایران منتشر شده است:

از ابتدای دهه 1970، کشورهای توسعه یافته متوجه حوزه ای شدند که قادر بود آنان را نسبت به تبعات تصمیماتشان درباره طرح ها، برنامه ها و پروژه های توسعه ای آگاه کند. این حوزه به مرور « ارزیابی تأثیرات اجتماعی» (social impact assessment) نام گرفت. تا آن زمان مسائل مختلفی در خصوص اقدامات توسعه ای رخ می داد که برای مثال می توان به ناتوانی در جذب مشارکت های مردمی، پیامدهای معکوس پروژه ها بر اجتماعات محلی، رشد اعتراضات عمومی ناشی از تبعات برخی پروژه ها، شکست و توقف پروژه ها به دلایل اجتماعی و فرهنگی و در نهایت ایجاد شکاف بین دولت و ملت اشاره کرد.

پایان نامه ای درباره ارزیابی تأثیر اجتماعی در مقطع دکتری

خوشحالم از اینکه پایان نامه ای در مقطع دکتری در حوزه ارزیابی تأثیر اجتماعی توسط موسی خدمتگزار خوشدل در دانشگاه اصفهان تهیه شد. به ایشان تبریک می گویم. خوشحالم از اینکه به عنوان استاد مشاور در کنار ایشان بودم.

(از چپ: من، دکتر پویا علاء الدینی(استاد داور)، دکتر وحید قاسمی(استاد راهنما)، خانم دکتر یزدخواستی(استاد داور) و نفر پنجم متأسفانه یادم نیست.

پایان نامه ای دیگر در حوزه ارزیابی تأثیر اجتماعی

خوشحالم که پایان نامه دیگری در حوزه ارزیابی تأثیر اجتماعی در دانشگاه تهران تهیه شد. من نیز نقش کوچکی در این کار داشتم.

از راست: خانم سمیرا هاتف(نویسنده پایان نامه-ارشد)، من(استاد مشاور)، دکتر ایمانی(استاد راهنما)، دکتر فیروزآبادی(استاد داور)

انتشار کتابم با عنوان : رویکرد اجتماع محور در پیاده راه سازی

در این کتاب علاوه بر مباحث نظری در خصوص اهمیت پیاده راه و فضاهای عمومی در حیات شهری، گزارش های مربوط به ارزیابی تأثیرات اجتماعی پیاده راهها بررسی شده اند و در پایان شاخص ها و ملاحظات اجتماعی مخصوص پیاده راه سازی ارائه شده است.

اجتماع معترض، مجری مصمم: مطالعه اجتماعی پروژه پیاده راه سازی میدان امام حسین شهر تهران

این مقاله که حاصل همکاری من و دکتر محمد فاضلی است در همایش شهر و زندگی روزمره ارائه شده است. برای مطالعه اینجا کلیک کنید.